A livelladi Antonio de Curtis
 
Ògni anno, a-o doì de novembre, gh'è l'uso 
pe i mòrti, d'anâ a-o Çimiteio. 
Ognidun a deve fâ sta creansa; 
ognidun o deve tegnî sto penscëo. 
Ògni anno, puntalmente, inte sto giorno 
de sta triste e mesta ricorrensa, 
anche mì ghe vaggo, e co-i sciöi adorno 
o lòculo de marmo da lalla Vincensa. 
St'anno m'è accapitâ 'n'avventùa  
dòppo d'avei compïo  o triste omaggio. 
Madònna! se ghe penso, che puïa! 
ma dappeu me son fæto coraggio. 
O fæto o l'è sto chì, stæme a sentî: 
s'avvixinäva l'öa che serravan: 
e mì, stava pe sciortî 
cacciando 'n'euggio a quarche seportùa. 
"Chì dòrme o nòbile marcheise 
scignöro de Rovigo e de Bellun 
coraggioso eròe de mille impreize 
mòrto l'11 de mazzo do '31" 
O stemma co-a coronn-a sorv'a tutto,  
sotta 'na croxe fæta de lampadinn-e; 
trèi masci de reuze co 'na fascia a mòrto: 
candeie, candeiette e sei lummìn. 
Propio attaccâ a-a tomba de sto scignöro 
gh'ëa 'n'ätra tomba piccinn-a, 
abbandonâ, sensa manco 'n sciô; 
pe lapide, solo 'na croxetta. 
E sorve a-a croxe se lezeiva appenn-a: 
"Esposito Gennaro - spassin": 
ammiandola, che penn-a a me faxeiva 
sto mòrto sensa manco 'n lummìn! 
"Sta chì a l'è a vitta!" pensava  
"chi à avùo tanto e chi no gh'à ninte! 
Sto pöveo cristo se l'aspëtava  
ch'o foisse pöveo all'ätro mondo ascì?" 
Intanto che fantasticava inte sto pensciëo, 
s'ëa zà fæta quæxi mëzaneutte, 
e son arrestòu serròu prexonê, 
mòrto de puïa davanti a-e candeie. 
Tutt'insemme, cöse te veddo de lontan? 
Doe ombre che me s'avvexinn-an	 
Ò pensòu: sta cösa me pâ strania  
Son matto, dòrmo, o a l'è 'na fantaxìa? 
Ätro che fantaxìa; o l'ëa o Marcheise: 
co-o meicädo, a ciappelletta e o cabbàn; 
derrê a lê vegnïva 'n'òmmo mâ piggiòu; 
spussoento e co 'na spassuïa 'n man. 
"Sto chì o l'è sens'ätro o Gennaro  
o mòrto pöveo,  o spassin. 
Inte sta faccenda no ghe veddeiva ciæo: 
son mòrti e van à dormî a st'öa? 
I doì me stavan passando vixin un parmo, 
quand'o Marcheise o se ferma de corpo 
e o dixe, carmo carmo, a-o Gennaro: "Zovenòtto!  
da voscià voriê savèi, brutta legëra, 
con quæ ardî ve sèi permisso  
de fâve seppellî vixin a mì che son nòbile! 
A casta a l'è casta e a và, scì, rispettâ, 
ma voscià æi perdùo o senso da mesùa; 
a vostra salma a l'anäva, scì, seppellïa; 
ma seppellïa inta rumenta! 
No pòsso ciù sopportâ a vòstra vixinansa spussoenta, 
infin l'è mëgio che ve çerchê 'n beuggio 
into mëzo a-a gente comme voî" 
"Sciô Marcheise, no g'ò de corpa, 
mì no ghe l'avieiva fæto sto tòrto; 
a l'è stæta a mæ moggê a fâ sta belinata, 
mì cöse ghe poeiva fâ s'ëa mòrto? 
Se mì foisse vivo ve faiê contento, 
piggieiva a cascia co-e quattr'òsse 
e me n'anieiva inte 'n'ätra fòssa". 
"E cöse t'aspëti, brutto mâ-creòu, 
che me vëgne 'n scciuppon de fotta? 
Se mì no foisse 'n titolòu  
t'aviê zà dæto 'na saccâ de bòtte!" 
"Voriê 'n pò vedde ... a violensa ... 
Te diggo a veitæ, Marcheise, me son rotto e balle 
de stâte a sentî; se perdo a paziensa, 
me desmentego che son mòrto e son bòtte! ... 
ma chi ve creddèi d'ëse ... o Segnô? 
Chi drento, ti o veu accapî, che semmo pægi? ... 
... Mòrto t'ê tì e mòrto son mì ascì; 
ognidun comme i ätri o l'è tale e quale". 
"Brutto pòrco! ... Comme ti te permetti 
de paragonâte a mì che g'ò avùo natali 
inlustri, nobiliscimi e perfetti, 
da fâ venin a-i Prinçipi Reali?". 
"Ma quæ Natale ... Pasqua e Epifania!!! 
Ti t'o veu mette'n testa ... inta çervella, 
che ti stæ dixendo de belinate? ... 
A mòrte ti o sæ cös'a l'è? ... a l'è 'na livella. 
Un re, un magistròu, un grand'òmmo, 
passando da sto cancello o l'à accapïo 
ch'o l'à perso tutto, a vitta e o nomme ascì: 
no ti te n'æ ancon reiso conto? 
Infin, stamme a sentî ... no fâ o schinfioso, 
soppòrtime vixin, che te ne fretta? 
Ste belinate e fàn solo i vivi: 
noiätri semmo seri ... appartegnimmo a-a mòrte!" 
traduzione in genovese di  Angelo Pavese  
  |