La livella

di Antonio de Curtis

Ogne annu, lu ddoi te Novembre, ncete l'usanza
pe li muerti cu se ae allu cimiteru.
Ognetunu l'ha fare sta creanza;
ognetunu ha tenire stu pensieru.

Ogne annu, puntualmente, ntra stu giurnu,
te sta triste e mesta ricorrenza,
puru ieu au , e cu li fiuri adurnu
lu loculu marmoreu te la zia Vincenza.

St'annu m'à ccappata n'avventura...
Topu ca aggiu compiutu lu triste omaggiu.
Madonna! Se nci penzu, e ce paura!,
ma poi me fici anima e curaggiu.

Lu fattu è quistu, statemi a sentire:
se sta cucchiava l'ura te la chiusura:
ieu, chianu chianu, stia pe bessire
menandu l'ecchiu a quarche sepoltura.

"Qui dorme in pace il nobile marchese
signore di Rovigo e di Belluno
ardimentoso eroe di mille imprese
morto l'11 maggio del '31"

Lu stemma cu la curona subbra a tuttu...
...sutta na cruce fatta a lampatine;
tre mazzi te rose cu na lista te luttu:
candile, candelotti e sei lumine.

Propriu te coste alla tomba te stu signuru
ncera n'aura tomba piccicca,
abbandonata e senza mancu nu fiuru;
pe segnu sulamente na crucicca.

Subbra sta cruce appena se leggìa:
"Esposito Gennaro - netturbinu":
uardandula, ce pena me facìa
stu muertu senza mancu nu luminu!

Quista è la vita! A'n capu a mie pensava...
Ci ha bbutu tantu e ci nu tene niente!
Stu poveru matonna se spettava
Ca puru all'auru mundu era nu pezzente?

Mentre fantasticava stu pensieru,
s'hìa già fatta quasi mezzanotte,
e ieu rimasi chiusu prigionieru,
muertu te paura... nnanti a ste candelotte.

Tuttu a nu trattu, ce bbisciu te luntanu?
Ddo umbre se cucchiannu te la parte mia...
Pensai: stu fattu me pare stranu...
Stau ddescetatu...tormu o è fantasia?

Auru ca fantasia; era lu marchese:
cu la tuba, la caramella e lu pastranu;
ddrauru te retu a iddru nu bruttu arnese;
tuttu fetente e cu na scupa a manu.

Quiddru ete certamente don Gennaru...
Lu muertu puarieddru...lu scupatore.
Ieu stu fattu nu lu isciu chiaru:
su muerti o se sta ritiranu a ste ore?

Putìanu stare te mie quasi nu parmu,
quando lu marchese se fermàu e de bottu,
se gira bellu bellu... calmu calmu,
e tisse a don Gennaru:"Giovanottu!

Da Voi vorrei saper,vile carogna,
con quale ardire e come avete osato
di farvi seppellir,per mia vergogna,
accanto a me che sono blasonato!

La casta è casta e va,si,rispettata,
ma Voi perdeste il senso e la misura;
la Vostra salma andava,si,inumata;
ma seppellita nella spazzatura!

Ancora oltre sopportar non posso
la Vostra vicinanza puzzolente,
fa d'uopo,quindi,che cerchiate un fosso
tra i vostri pari,tra la vostra gente"

"Se era iu te facìa cuntentu,
pijava la cascetta e ddre quattru osse
e propriu moi,uarda...te stu mumentu,
me nde trasìa intru a l'aure fosse".

"E cosa aspetti,oh turpe malcreato,
che l'ira mia raggiunga l'eccedenza?
Se io non fossi stato un titolato
avrei già dato piglio alla violenza!"

"Famme bbitare..-piglia sta violenza...
La verità,Marchese,m'aggiu scucciato
cu te sentu;e se perdu la pacienza,
me scerru ca su muertu e su mazzate!...

Ma ci te criti ca sinti...nu diu?
Qua intra uè lu capisci,ca simu uguale?...
...Muertu si tie e muertu su pur'iu;
ognunu comu a n'auru é tale e quale".

"Lurido porco!...Come ti permetti
paragonarti a me ch'ebbi natali
illustri,nobilissimi e perfetti,
da fare invidia a Principi Reali?".

"Tu quai Natale...Pasca e Bbifania!!!
Uè te lu minti a 'ncapu...ntra drra cervella
ca stai malatu ancora te fantasia?...
'La morte lu sai ce bbete?...è nna livella.

'Nu rre,'nu maggistrato,'nu grande omme,
trasennu stu cancello te tuttu puntu
ca ha perzu tuttu,la vita e puru lu nume:
tie nu t'ha fattu ancora stu cuntu?

Perciò, sientime...nun fare lu restìu,
supportame te coste ca simu certi
ste pagliacciate le face sulu unu ìu:
nui simu seri...appartenimu alli muerti!"

traduzione in dialetto leccese di Vinicio Calasso

Vota il film di Totò

Home  Biografia  Teatro  Cinema  Televisione  Poesie  Canzoni 
Frasi celebri  Fumetti  Fotografie  Totomania  Il baule  Home video 
Totò in TV  News  Ricordi  Interviste  Quiz  Libri  Caricature  Giornali 

www.antoniodecurtis.com