'A livalla

di Antonio de Curtis

Ogni annu, po rui i novembri, ni nuautri s’usa
iri o Cimiteru a truvari i mutticeddi
ie ognunu à seguiri sta usanza
ie ognunu à aviri stu pinseru

Ogni annu, puntualmenti, na stu iornu
na sta tristi e mesta ricurrenza
macari iu ci vaiu, e cu ciuri addobbu
u loculu di mammuru da za Vincenza

Avannu mi capitau na cosa strana
addoppu ca avia fattu u tristi omaggiu
Marunnuzza!, si ci pensu, chi gran scantu!
ma ma armai l’anima cu ‘n poch’i curaggiu

U fattu ie’ chistu, statimi ‘ascutari
s’ava fattu l’ura iè chiuriri:
e iu, friscu friscu, stavu pi nesciri
liggennu a destra e manca qualchi tomba

"Qui dorme in pace il nobile marchese
signore di Rovigo e di Belluno
ardimentoso eroe di mille imprese
morto l'11 maggio del'31"

U stemma avia na curuna supra.tuttu.
... sutta na cruci tutta che lampadini;
tri mazzi ‘i rosi e na lista i luttu
cannili, cannileddi e sei lumini.

Propriu attagghiu a tomba ri stu signuri
Ci stava n’autra tomba nica nica
Abbannunata, senza mancu un ciuri
E pi signu sulu na crucina

E supra a cruci si liggeva a stentu
"Esposito Gennaro - netturbino"
A talialla chi pena ca faceva
Stu mortu senza mancu nu luminu!

Chista iè a vita! Pinzava na me testa..
Cu avutu tantu cu nun’avi nenti!
Stu puurazzu marunnuzza nun s’aspittava
Ca macari all’autru munnu era pizzenti?

Mentri iu fantasticava stu pinseri,
S’ava fattu già quasi menzanotti,
tantu ca arristai chiusu prigiunieru
morti i scantu… avanti i cannileddi.

Quannu a cettu puntu, chi viru di luntanu?
Dui ummri avvicinarisi da parti mia
Pinsaie: stu fattu mi pari nu pocu stranu
Sugnu svegghiu, dormu o iè sula fantasia?

Ma autru ca fantasia: iera u marchisi
Cu tubbu, l'ucchialinu e nu manteddu;
e l’autru dappressu a iddu nu bruttu arnesi
tuttu fitenti e cu na scupa ‘nta manu

Chiddu iè don Gennaru certamenti
‘u mortu puurazzu’ .. u scupaturi’
Nta stu fattu iu nun ci vidu chiaru
Su morti e s’arritirunu a storariu

Erunu quasi arruvati a nu palmi e mia
Quannu u marchisi si firmau e di bottu
Si furria e friscu friscu .. calmu calmu,
ricitti a don Gennaru: "Giovanotto!

Da Voi vorrei saper, vile carogna,
con quale ardire e come avete osato
di farvi seppellir, per mia vergogna,
accanto a me che sono blasonato!

La casta è casta e va,si,rispettata,
ma Voi perdeste il senso e la misura;
la Vostra salma andava, si, inumata;
ma seppellita nella spazzatura!

Ancora oltre sopportar non posso
la Vostra vicinanza puzzolente,
fa d'uopo, quindi, che cerchiate un fosso
tra i vostri pari, tra la vostra gente"

signo Macchese, a culpa non gne a mia,
iu nun ci’avissi fattu stu tuortu;
me mugghieri fu a fari sta fisseria,
iu chi puteva fari se iera mortu?

Si fussi vivu vi faria cuntentu,
pighiassi a me cascitedda che quattr’ossa
e subitanemente, oddi a stu mumentu
me ni issi finu int’anta fossa.

"E cosa aspetti,oh turpe malcreato,
che l'ira mia raggiunga l'eccedenza?
Se io non fossi stato un titolato
avrei già dato piglio alla violenza!"

Ahe, Fammi a viriri, pighia sta viulenza..
A verità, Marche, iu mi scucciaie
Di sentiri a vossia; e se mi perdu di pacienza,
mi scordu ca su morto e su vastunate pi vossia!..

Ma chi ti criri, di esseri nu diu?
Ca rintra, u vo capiri, simmu eguali?
Si Mortu tu e su mortu pur’iu:
semu tutti i stissi tali e quali!

"Lurido porco!...Come ti permetti
paragonarti a me ch'ebbi natali
illustri, nobilissimi e perfetti,
da fare invidia a Principi Reali?".

Tu ca’ Natali Pasqua e pifania!!
Tu voi mettiri nta testa inte i midudda
Ca si ancora malutu i fantasia?..
A morti u sai chi iè? iè na livalla.

Nu re, ‘nu magistratu, nu gran omu
Trasennu stu canceddu ha fattu puntu
Ha persu tuttu, a vita e puru u nomi:
e tu nu nta fattui ancora stu cuntu?

Allura stamma à sentiri: nun fari u duru,
supportimi vicinu chi tini ‘mporta
Sti gran pagliacciati i fannu suliùu i vivi
Facemu i seri.. nuatri semu da Morti!

traduzione in siciliano di Antonio Laudani e Rosario Romano

Vota il film di Totò

Home  Biografia  Teatro  Cinema  Televisione  Poesie  Canzoni 
Frasi celebri  Fumetti  Fotografie  Totomania  Il baule  Home video 
Totò in TV  News  Ricordi  Interviste  Quiz  Libri  Caricature  Giornali 

www.antoniodecurtis.com